TỀ UY NGU CƠ
Ngu Cơ tên là Quyên Chi, là người thiếp xinh đẹp của Tề Uy Vương. Uy Vương sau khi lên ngôi, chín năm không màng việc triều chính, giao hết việc cho các Đại thần. Các nước chư hầu thường sang xâm phạm. Khi đó gian thần Chu Phá Hồ chuyên quyền, đố kị người hiền tài. Tức Mặc đại phu là hiền thần, nhưng Chu Phá Hồ hàng ngày đều gièm pha. A đại phu là kẻ chẳng ra gì, Chu Phá Hồ lại thường xuyên khen ngợi. Ngu Cơ nói với Tề Uy Vương rằng: “Phá Hồ là kẻ tiểu nhân giỏi gièm pha và a dua, không thể không phế truất. Nước Tề có Bắc Quách tiên sinh, là người thông thái sáng suốt, có đạo đức, có thể bố trí ở bên mình”. Sau khi Chu Phá Hồ biết được liền đặt điều rằng: “Khi xưa Ngu Cơ còn nhỏ ở quê từng tư thông với Bắc Quách tiên sinh”. Tề Vương hoài nghi nàng, bèn nhốt Ngu Cơ vào tháp chín tầng, còn sai người điều tra truy cứu đến cùng. Phá Hồ hối lộ người điều tra để làm cho Ngu Cơ trở thành có tội. Người điều tra bèn thêu dệt ra lời khai không có lợi cho Ngu Cơ rồi trình cho Tề Uy Vương. Nhưng Tề Vương xem lời khai thấy có chỗ không hợp lý bèn đích thân cho gọi Ngu Cơ đến để hỏi. Ngu Cơ nói với Tề Uy Vương rằng: “Thần thiếp Quyên Chi may mắn được cha mẹ sinh ra, được sống trong trời đất, xa rời nhà tranh vách đất đến hầu hạ bên cạnh Đại Vương, trải giường gấp chăn, quét nhà lau bụi, những công việc sinh hoạt hàng ngày đều hầu hạ chu đáo. Thần thiếp một tấm lòng chân thành, chỉ muốn nói sự thật cho Đại Vương, nào ngờ bị gian thần đặt điều. Tâm ý của thần thiếp bị chôn vùi, không ngờ hôm nay Đại Vương vẫn đích thân triệu kiến thần thiếp. Thần thiếp nghe nói ngọc thạch cho dù rơi vào bùn cũng không lấm bùn. Liễu Hạ Huệ lo cho cô gái sẽ chết vì lạnh nên cho ngồi trong lòng mà không ai cho rằng ông dâm loạn, có thể thấy có được hình tượng cao thượng là kết quả của sự tích góp hàng ngày, do đó không bị người khác hoài nghi. Cho nên qua ruộng dưa chớ cúi xuống buộc lại dây giầy, qua vườn mận không đưa tay lên chỉnh sửa lại mũ, nhưng thần thiếp không tránh để khỏi bị hiềm nghi, đây là tội thứ nhất của thần thiếp. Sau thần thiếp bị vu cáo hãm hại, người điều tra nhận hối lộ nghe theo lời của gian thần, thần thiếp bị hãm hại mà bản thân không thể biện bạch rõ ràng. Thần thiếp nghe nói quả phụ khóc lóc thảm thiết dưới chân thành, tường thành cũng vì vậy mà sụp đổ. Kẻ sĩ vong quốc than thở giữa chợ làm cho ai cũng cảm động, do đó mà ngừng kinh doanh. Mà nỗi oan của thần thiếp sự thật rõ như ban ngày, nhưng cho dù một mình trên tháp cao chín tầng khóc lóc cũng không có ai đến cứu giúp, đây là tội thứ ai của thần thiếp. Thần thiếp đã mang tiếng xấu, cộng thêm hai tội này, theo lý mà nói thì không thể tiếp tục sống trên cõi đời này. Cho nên thần thiếp vẫn còn sống là bởi vì thần thiếp muốn rửa sạch tiếng xấu. Hơn nữa, bị oan thì từ xưa tới nay đều có, ngày xưa Bá Kỳ bị lưu đày, Thân Sinh bị ép tự sát, hai người này đều là người hiếu thuận có tiếng, nhưng lại bị làm hại. Thần thiếp đã bị xử tội chết, nên không nhắc lại những việc này nữa, nhưng vẫn muốn khuyên Đại Vương rằng trong đám quần thần, Chu Phá Hồ là kẻ gian nịnh nhất. Nếu như Đại Vương vẫn không muốn đích thân chấp chính thì nước Tề sẽ hết sức nguy ngập”.
Lời nói xuất phát từ đáy lòng của Ngu Cơ làm cho Tề Uy Vương hoàn toàn tỉnh ngộ. Thế là thả Ngu Cơ và công bố việc này trong triều và bên ngoài, phong cho Tức Mặc đại phu làm vạn hộ hầu, đem nấu A đại phu và Chu Phá Hồ, sau đó khởi binh thu phục đất đai trước đây bị xâm chiếm. Lòng người nước Tề đều chấn động, mọi người đều biết việc nấu A đại phu nên không dám giấu diếm sự thật, đều tận hết phạm vi trách nhiệm của mình. Nước Tề được ổn định.
Bậc quân tử nói Ngu Cơ giàu lòng nhân từ.
Kinh Thi có câu: “Ký kiến quân tử, ngã tâm tắc giáng” (Đã gặp bậc quân tử rồi, thì lòng lắng dịu xiết bao!) là nói điều này.
Có thơ khen rằng: Tề quốc đọa chính, bất trị cửu niên, Ngu Cơ cơ thích, phản hại kỳ thân, Cơ liệt kỳ sự, thượng chỉ hoàng thiên, Uy Vương giác ngộ, tuất cự cường Tần.
(Tạm dịch: Nước Tề chính sự biếng nhác, chín năm không được quản lý. Ngu Cơ khuyên gián, trái lại bị họa vào thân. Ngu Cơ liệt kê sự thật, xin trời chứng giám, Uy Vương tỉnh ngộ, cuối cùng đánh đuổi được nước Tần hùng mạnh).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 6 – BIỆN THÔNG TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
Tải Sách Liệt Nữ Truyện (Bản in PDF) (2985 downloads )
Tải Sách Liệt Nữ Truyện (.docx) (2650 downloads )