TRIỆU TƯỚNG QUÁT MẪU
Triệu tướng Quát mẫu là vợ của danh tướng nước Triệu Mã Phục Quân Triệu Xa, là mẹ của Triệu Quát. Nước Tần công đánh nước Triệu, Triệu Hiếu Thành Vương sai Triệu Quát thay Liêm Pha làm Tướng quân. Khi sắp sửa ra quân, mẹ Triệu Quát dâng thư lên Triệu Vương, nói rằng Triệu Quát không thể làm Tướng. Triệu Vương hỏi vì sao thì mẹ Triệu Quát nói: “Xưa kia thiếp thờ cha nó. Trong thời gian cha nó làm Tướng, hạng người ông ta thân hành bưng cơm nước, cho ăn có đến hàng chục, hạng ông xem là bạn có đến hàng trăm. Đại Vương và Tôn Thất thưởng cho cái gì thì đưa tất cả cho các quân lính và sĩ phu. Ngày nhận được mệnh lệnh thì không hỏi đến việc nhà. Nay nó mới làm Tướng mà ngồi ngoảnh mặt về phía đông để đối đãi quân lính, quân lại không ai dám ngẩng lên nhìn, vàng lụa nhà Vua cho đều đem về cất ở nhà, hàng ngày xem có nhà cửa ruộng vườn gì có thể mua để kiếm lời là mua. Nhà Vua xem nó có bằng cha nó không? Cha con bụng dạ khác nhau. Xin nhà Vua chớ sai đi!”. Triệu Vương nói: “Bà không phải nói gì nữa. Quả nhân đã quyết định rồi”. Mẹ của Triệu Quát nói: “Đại Vương khăng khăng không nghe, nếu xảy ra chuyện gì thì sẽ không liên lụy đến thiếp ư?”. Triệu vương đáp: “Không liên lụy!”. Quát xuất chinh thay cho lão Tướng Liêm Pha. Hơn 30 ngày sau, quả nhiên binh lính nước Triệu bại trận, Triệu Quát bị giết, toàn quân bị tiêu diệt. Do mẹ Triệu Quát đã có lời từ trước nên Triệu Vương không giết gia tộc của Triệu Quát.
Bậc quân tử nói mẹ Triệu Quát là người nhân nghĩa lại có trí tuệ.
Kinh Thi có câu: “Lão phu quán quán, tiểu tử kiều kiều, phỉ ngã ngôn mạo, nhĩ dụng ưu hước” (Ta thành khẩn đem lời ra bảo, trẻ không tin kiêu ngạo thờ ơ, lão không tuổi tác hồ đồ, chớ đem ưu lự làm trò đùa chơi) thật là đúng trong trường hợp này
Có thơ khen rằng: “Hiếu Thành dụng Quát, đại Pha cự Tần, Quát mẫu hiến thư, tri kỳ phúc quân, nguyện chỉ bất đắc, thỉnh tội chỉ thân, Quát tử Trường Bình, thê tử đắc tồn”.
(Tạm dịch: Vua Hiếu Thành dùng Quát thay Liêm Pha chống quân Tần. Mẹ Quát dâng thư, biết Quát sẽ thua, mong không cho Quát làm Tướng, cuối cùng không được, lại xin được không liên can, Quát chết ở Trường Bình, vợ không bị liên lụy).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 3 – NHÂN TRÍ TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
