TẤN BÁ TÔNG THÊ (VỢ CỦA TẤN BÁ TÔNG)
Tấn Bá Tông thê là vợ của đại phu nước Tấn Bá Tông. Bá Tông là một người hiền tài, nhưng thích nói thẳng biện luận lại còn lên mặt nạt người. Mỗi lần lên triều, vợ ông thường khuyên bảo rằng: “Kẻ trộm căm ghét ông chủ, dân thường yêu quý Vua anh minh, có người thích người tốt thì nhất định là sẽ có kẻ căm ghét đố kỵ. Chàng thích nói thẳng không kiêng dè, người bị oan uổng chắc chắn sẽ vô cùng căm ghét chàng. Cứ như vậy, chàng nhất định sẽ gặp họa”. Bá Tông không nghe lời khuyên của vợ. Có một lần sau khi bãi triều trở về, mặt Bá Tông có nét vui, vợ hỏi: “Thấy mặt chàng có nét vui. Tại sao vậy?”. Bá Tông đáp: “Khi lên triều, ta nêu ý kiến thì các đại phu đều nói cơ trí của ta giống với Dương Tử. Người vợ nói: “Hạt thóc mẩy thì không rực rỡ, lời chân thực thì không chải chuốt. Lời của Dương Tử đẹp đẽ mà không thực, nói mà không sâu xa, bởi vậy mới gặp họa. Sao chàng có thể vui chứ!”. Bá Tông nói: “Ta chuẩn bị cùng các vị đại phu uống rượu, sau đó sẽ cùng họ đàm đạo, nàng thử nghe xem”. Người vợ đáp: “Được thôi!”, thế là tụ họp mọi người, cùng các đại phu uống rượu. Uống rượu xong, Bá Tông hỏi vợ: “Nàng thấy thế nào?”. Người vợ đáp: “Quả thực là các đại phu theo không kịp chàng, nhưng nhân dân không ủng hộ Vua đã lâu rồi, nếu như có tai họa thì nhất định sẽ liên lụy đến chàng. Tính cách của chàng thì đã không thể thay đổi, huống hồ hiện nay đất nước có nhiều người hai lòng, nguy cơ có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Sao chàng không sớm kết giao với những đại phu hiền tài, từ đó mà con trai của chúng ta là Châu Lê có nơi nương tựa”. Bá Tông đáp rằng: “Được thôi!”, thế là giao hảo với Tất Dương. Đến khi gặp nạn Loan Bất Kị, gia tộc họ Khước cùng mưu hại Bá Tông, nói lời gièm pha mà giết Bá Tông. Tất Dương bèn đưa con trai của Bá Tông là Bá Châu Lê đến đất Kinh mới tránh được đại họa.
Bậc quân tử nói rằng vợ của Bá Tông biết được đạo trời. Kinh Thi có câu: “Đa tương hạo hạo, bất khả cứu dược” (Lắm việc buồn đến hồi bừng cháy, thì không còn chữa chạy kịp đâu) là để nói Bá Tông.
Có thơ khen rằng: Bá Tông lăng nhân, thê tri thả vong, số gián Bá Tông, hậu hứa Tất Dương, thuộc dĩ Châu Lê dĩ miễn cữu ương, Bá Tông ngộ họa, Châu Lê bôn Kinh.
(Tạm dịch: Bá Tông xúc phạm người khác, vợ biết sẽ chết, nhiều lần can gián, trọng hậu Tất Dương, đem con ủy thác, để tránh tai họa, Bá Tông gặp nạn, Châu Lê chạy trốn đến đất Kinh).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 3 – NHÂN TRÍ TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
