LỖ CÔNG THỪA TỰ (CHỊ GÁI CỦA LỖ CÔNG THỪA TỬ BÌ)
Lỗ Công Thừa tự là chị gái của Lỗ Công Thừa Tử Bì. Trong họ có người chết, người chị khóc vô cùng thương tâm. Tử Bì khuyên chị gái rằng: “Chị hãy nín đi! Em chuẩn bị gả chồng cho chị”. Sau một thời gian dài, Tử Bì không nhắc đến việc này nữa. Vua nước Lỗ chuẩn bị cho Tử Bì làm Tể tướng, Tử Bì hỏi chị gái rằng: “Vua nước Lỗ muốn em làm Tể tướng. Em có nên nhận lời không?”. Người chị nói: “Không nên nhận lời làm Tể tướng!”. Tử Bì hỏi: “Tại sao?”. Người chị trả lời: “Gặp khi có tang sự lại nói đến việc cưới gả, đây là không hiểu lễ nghĩa, sau đó lại không nhắc đến nữa, đây là không biết phải trái. Trong không hiểu lễ nghĩa, ngoài không biết phải trái, sao có thể làm Tể tướng”. Tử Bì nói: “Chị muốn lấy chồng, sao không nói sớm?”. Người chị đáp: “Việc của phụ nữ, có khởi xướng thì mới phụ họa theo. Sao chị có thể vì nguyên nhân muốn lấy chồng mà kể lể với em! Em thực sự là không hiểu lễ nghĩa, không biết phải trái. Như vậy mà làm Tể tướng, ở trên cao nhìn xuống mọi người thì dựa vào gì để cai quản! Đây giống như là bịt mắt để phân biệt trắng đen. Bịt mắt để phân biệt trắng đen còn chưa đến nỗi có tai họa gì, nhưng không biết phải trái mà làm Tể tướng, nếu như không bị trời trừng phạt thì cũng sẽ bị người mang tai họa đến. Em nhất định không được làm Tể tướng”. Tử Bì không nghe, sau nhận lời Vua nước Lỗ làm Tể tướng. Làm Tể tướng chưa được một năm, quả nhiên bị giết mà chết.
Bậc quân tử nói chị của Công Thừa Tử Bì nhìn sự việc mà biết em trai ắt sẽ gặp tai họa, có thể nói là người có trí tuệ. Đợi hợp lễ nghĩa mới hành động, không làm trái lẽ phải, đó là kiên trinh. Kinh Thi có câu: “Thác hề! Thác hề! Phong kỳ xuy nhữ. Thúc hề! Bá hề! Xướng dư hoạ nhữ (Cây kia khi nó khô cả lá, gió nó lay, lay đã chưa thôi. Đôi bên chú bác ai ơi, xướng lên ta sẽ họa lời hát theo), lại có câu: “Bách nhĩ sở tư, bất như ngã sở chi” (Ngươi suy phương kế hàng trăm, chẳng bằng sự hoàn mỹ của ta) thật đúng trong tình huống này.
Có thơ khen rằng: Tử Bì chi tỉ, duyên sự phân lý, Tử Bì tướng Lỗ, tri kỳ họa khởi, tỉ gián Tử Bì, đãi bất như chỉ, Tử Bì bất thính, tuất vi tông sỉ.
(Tạm dịch: Chị của Tử Bì, theo việc suy diễn, Tử Bì làm Tể Tướng, biết em gặp nạn, khuyên em đừng làm, Tử Bì không nghe, cuối cùng mang lại sự sỉ nhục cho gia tộc).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 3 – NHÂN TRÍ TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
