HỨA MỤC PHU NHÂN
Hứa Mục phu nhân là con gái của Vệ Ý Công, là vợ của Hứa Mục Công. Lúc đầu, nước Hứa cầu hôn nước Vệ, đồng thời nước Tề cũng cầu hôn nước Vệ, Ý Công đồng ý gả cho nước Hứa. Con gái nói với người bảo mẫu rằng: “Từ xưa đến nay con gái của nước chư hầu sở dĩ được coi như tặng vật để mong nhận được sự viện trợ của nước lớn. Hiện nay, nước Hứa nhỏ mà lại xa, nước Tề lớn mà lại gần. Thời thế hiện nay, kẻ mạnh xưng hùng. Giả sử biên giới có chiến sự, để duy trì bốn phương yên bình phải cầu cứu nước lớn, nếu như có con ở đó thì không phải là rất dễ cầu cứu hay sao! Hiện nay bỏ gần mà gả đi nơi xa, xa lánh nước lớn mà dựa vào nước nhỏ, một khi có tai họa kẻ địch vào xâm chiếm, ai có thể nghĩ đến sự an nguy của đất nước?”.
Vệ Ý Công không nghe, cuối cùng đem con gả cho nước Hứa. Sau đó, rợ Địch công đánh nước Vệ, phá vỡ thành lũy nước Vệ, mà nước Hứa không thể cứu viện. Vệ Ý Công bỏ trốn qua sông, chạy xuống phía nam cuối cùng đến Sở Khâu. Tề Hoàn Công đến cứu viện, cuối cùng mới giữ được nước Vệ. Thế là nước Vệ bèn lấy Sở Khâu làm kinh thành, mới coi như được yên ổn. Khi bị đánh bại, Vệ Ý Công mới hối hận không nghe con gái là phu nhân của Hứa Mục Công. Khi nước Vệ thua trận, Hứa phu nhân đích thân đánh xe đến chia buồn với Vệ Ý Công, bởi vậy mà đau đớn tột cùng, làm bài thơ “Tái Trì”: “Tái trì tái khu, quy ngạn Vệ hầu. Khu mã du du, ngôn chí u Tào. Đại phu bạt thiệp, ngã tâm tắc ưu. Ký bất ngã gia, bất năng tuyền phản. Thị nhĩ bất tang, ngã tư bất viễn” (Xe đánh gấp cho ta rong ruổi, để trở về thăm hỏi Vệ hầu. Đi xa đánh ngựa chạy mau, nói rằng đi đến ấp Tào cố hương. Quan đại phu vội vàng chạy đến, khiến lòng ta nặng nỗi ưu sầu. Chẳng cho ta là nên là phải, ta cũng không quay lại nữa đây. Trông ngươi chẳng nhận là hay, nỗi niềm lo nghĩ lòng này chẳng quên).
Bậc quân tử khen ngợi bà hiền lành thông minh lại nhìn xa trông rộng.
Có thơ khen rằng: Vệ nữ vi giá, mưu Hứa dữ Tề, nữ phúng mẫu viết, Tề đại khả y, Vệ quân bất tính, hậu quả độn đào, Hứa bất năng cứu, nữ tác Tài Trì.
(Tạm dịch: Khi công chúa nước Vệ chưa gả chồng, nước Hứa và nước Tề đến cầu hôn, Công chúa nói với bảo mẫu, nước Tề lớn có thể nhờ cậy, Vua Vệ không nghe, sau quả nhiên phải bỏ trốn, nước Hứa không thể cứu viện, công chúa làm bài thơ Tái Trì).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 3 – NHÂN TRÍ TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
