KHÍ MẪU KHƯƠNG NGUYÊN
Khương Nguyên, mẹ của Khí (Hậu Tắc) là con gái của Thai Hầu. Vào đời Vua Nghiêu, khi bà đi đường thấy một vết chân người khổng lồ, do hiếu kỳ nên ướm chân vào thử. Về nhà phát hiện mình đã mang thai, một thời gian sau đứa con càng ngày càng lớn lên, trong lòng cảm thấy kỳ lạ, hơn nữa còn chán ghét việc này. Thông qua bói toán lại cầu khấn thần Phật, mong rằng không có mang thai, nhưng cuối cùng vẫn sinh ra đứa bé. Bà nghĩ rằng đứa con này sau này lớn lên sẽ gây tai vạ bèn đem vứt ở ngõ hẹp. Nhưng khi trâu bò nhìn thấy nó thì tránh đường mà không giẫm lên nó. Bà lại đem nó bỏ trong rừng nhưng người đốn củi đã kê đệm, đắp chăn cho nó. Sau đó, bà lại bỏ nó trên băng lạnh nhưng chim muông thấy vậy bèn lấy lông của mình che chở cho nó.
Lúc này, Khương Nguyên cảm thấy vô cùng kỳ lạ, thế là bế nó về nhà và đặt tên cho nó là Khí. Tính tình của Khương Nguyên thanh tịnh lại chuyên nhất, thích trồng trọt. Đến khi Khí lớn bèn dạy nó trồng trọt và trồng dâu nuôi tằm. Khí vô cùng thông minh lại nhân nghĩa, cũng rất thích việc đồng áng, học là biết ngay, thế rồi dần dần có danh tiếng.
Vua Nghiêu cho Khí giữ chức Tắc Quan (quan trông coi việc đồng áng), lấy đất Thai làm nước, và lấy đất Thai gia phong cho Khí, hiệu gọi là Hậu Tắc. Sau khi Vua Nghiêu mất, Vua Thuấn lên ngôi, lệnh cho Khí rằng: “Khí! Lê dân đói rét, khanh là Tắc Quan, phải gieo trồng ngũ cốc đúng vụ”. Sau này, con cháu đời đời của Hậu Tắc đều làm quan trông coi đồng áng. Đến thời Chu Văn Vương, Chu Võ Vương thì hưng thịnh, mà trở thành Thiên Tử.
Hậu Tắc dạy mọi người trồng trọt, trong mắt của người đời thì đều do công lao của Khương Nguyên. Trong “Thi Kinh” có ghi chép việc này cho rằng do Khương Nguyên có đức, nuôi dưỡng Hậu Tắc. Hậu Tắc dạy mọi người trồng trọt mới làm cho lê dân dưới thiên hạ có cái vốn để sinh tồn.
Có thơ ca ngợi: Khí mẫu Khương Nguyên, thanh tịnh chuyên nhất, lý tích nhi dựng, cụ Khí ư dã, điểu thú phúc dịch, nãi phục thu tuất, tuất vi đế tá, mẫu đạo ký tất.
(Tạm dịch: Khí mẫu Khương Nguyên, thanh tịnh chuyên nhất, ướm chân mang thai, đem Khí đi bỏ, chim muông che chở, lại đem về nuôi, sau phò tá Vua, trọn đạo làm mẹ).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 1 – MẪU NGHI TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
