CHU TUYÊN KHƯƠNG HẬU (KHƯƠNG HẬU – VỢ CHU TUYÊN VƯƠNG)
Khương Hậu, vợ Vua Chu Tuyên Vương là con gái của Tề hầu, bà hiền lành đức hạnh. Bà không nói những việc không hợp lễ nghĩa, không làm những hành vi không hợp lễ nghĩa. Chu Tuyên Vương từng ngủ sớm dậy muộn, phu nhân thức dậy đã lâu mà chưa ra khỏi phòng, bỏ bê việc triều chính. Khương Hậu cởi bỏ trâm cài đầu và khuyên tai rồi đến cung Vĩnh Hạng đợi phạt, và sai Phó mẫu (nữ gia sư) thông báo với Chu Tuyên Vương rằng: “Thiếp bất tài, cái tâm dâm loạn quá độ của thiếp đã biểu hiện ra ngoài, cho nên mới để Đại Vương mất hết lễ nghi mà bỏ bê việc triều chính, từ đó mà để cho người ta thấy rằng Đại Vương do say đắm sắc đẹp mà quên đi đức hạnh. Nếu thích sắc đẹp thì nhất định sẽ thích xa hoa, từ đó đầy rẫy dục vọng, đây là nguyên nhân dẫn đến tai họa. Suy cứu nguồn cơn của tai họa là từ thiếp mà ra, mong Đại Vương hãy trị tội của thiếp”. Chu Tuyên Vương nghe xong bèn nói: “Quả nhân không có đức hạnh, nguyên nhân thực sự là do bản thân trẫm, không phải lỗi của phu nhân”. Thế rồi sai tùy tùng đưa Khương Hậu về hậu cung, và từ đó siêng năng việc triều chính. Hàng ngày sáng sớm thượng triều, tối muộn mới bãi triều, cuối cùng trở thành vị Vua trung hưng nhà Chu.
Bậc quân tử nói rằng Khương Hậu có uy nghi lại có đức hạnh. Căn cứ theo lễ nghĩa, hậu phi hầu hạ Vua, phải lấy ánh sáng của ngọn nến dẫn đường. Khi đến nơi Vua ở, tắt nến vào phòng, cởi bỏ triều phục, thay quần áo lót, sau đó tiến vào hầu hạ Vua. Sau khi gà gáy, nhạc sư đánh trống báo trời sáng, gà gáy sáng thì hậu phi dậy mặc lại trang phục và rời đi.
Kinh Thi có câu: “Uy nghi ức ức, đức âm trật trật” (uy nghi nghiêm cẩn, tăm tiếng bền lâu), lại có câu: “Thấp tang hữu a, Kỳ diệp hữu u. Ký kiến quân tử, Đức âm khổng giao” (Cây dâu ở chỗ thấp xinh. Lá thì đen mướt dầy cành tốt tươi. Gặp trang quân tử ấy rồi. Được nghe tăm tiếng của người bền lâu). Người phụ nữ dùng sắc đẹp bày tỏ sự thân mật, dùng đạo đức để củng cố giang sơn. Đức hạnh của Khương thị có thể nói là vô cùng vững chắc.
Có thơ khen rằng: Gia từ Khương Hậu, quyết đức khổng hiền, do lễ động tác, khuông phối Chu Tuyên, dẫn quá thôi nhượng, Tuyên vương ngộ yên, túc dạ sùng đạo, vi trung hưng quân.
(Tạm dịch: Khen cho Khương hậu, đức hạnh hiền thục, hành động theo lễ, làm vợ Chu Tuyên, tự mình nhận tội, làm Vua tỉnh ngộ, ngày đêm sùng đạo, thành Vua trung hưng).
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 2 – HIỀN MINH TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
