LƯƠNG PHU NHÂN DI (Biện Thông)
Lương phu nhân Di là con gái của Lương Tủng, là vợ của Phàn Điều, là dì của Hán Hiếu Hòa Hoàng Đế, là chị ruột của Cung Hoài Hoàng Hậu. Lúc đầu Cung Hoài Hoàng Hậu được tuyển vào cung, được Hán Chương Đế vô cùng sủng ái, sinh ra Hán Hòa Đế, được lập làm Thái Tử. Đậu Hoàng Hậu không có con nên chọn Thái Tử làm con nuôi. Nhà họ Lương thấy Cung Hoài Hoàng Hậu sinh được Thái Tử thì vô cùng vui mừng, nhưng không ngờ Đậu Hoàng Hậu biết được nên đã sinh lòng đố kỵ, bèn tìm cách tiêu diệt luôn dòng họ Lương. Đậu Hoàng Hậu vu cáo Lương Tủng, cha của Lương Hoàng Hậu nhiều tội trạng vô căn cứ nhưng Hán Chương đế vẫn tin, ra lệnh giam Lương Tủng vào ngục khiến ông chết trong đó, gia quyến bị đày đi Cửu Chân. Sau này khi Hán Hòa Đế lên ngôi, Đậu Hoàng Hậu qua đời. Lương phu nhân Di ở trong dân gian mới dâng tấu rằng: “Em gái ruột của thiếp được tuyển vào cung, may mắn được ân sâu của Tiên đế, được sủng ái, được ông trời hạ lệnh sinh được Thánh chủ Điện hạ, nhưng bị họ Đậu vu cáo mà bị diệt vong. Cha thiếp là Lương Tủng bị chết oan trong ngục, thân xác không được chôn cất. Mẹ già em trai mồ côi bị đày đi xa, chỉ mình thiếp được thoát thân, trốn trong dân gian, thường sợ bị vùi lấp. Nay được ân đức Thánh minh của điện hạ, làm rõ việc làm của nhà họ Đậu để cho trong nước được yên ổn. Thiếp may mắn còn chút hơi thở, nay dám liều chết tự phân trần: Cha thiếp đã chết, không thể sống lại, mẹ già đã 70 tuổi, em trai bị đày đi xa không biết sống chết ra sao. Nguyện xin cho mẹ và em trai được trở về quê hương thu thập hài cốt của cha để chôn cất. Thiếp nghe rằng khi Văn Đế lên ngôi thì họ Bạc được sủng ái, khi Tuyên Đế kế vị thì họ Sử được phục hưng. Thiếp cảm thấy đau buồn vì có người thân thích như họ Bạc, họ Sử mà bản thân không được ân điển của người bên đằng ngoại như họ”.
Khi tấu sớ được dâng lên, Thiên tử cảm ngộ bèn sai Trung Thường Thi điều tra rõ ràng sự việc, cho gọi Lương phu nhân đến gặp mặt. Hán Hòa đế khâm phục sự chí hiếu của Lương phu nhân Di nên gia phong làm Lương phu nhân Di, còn cho chồng của Lương phu nhân Di làm Lang Trung. Đối với mẹ đẻ, Hán Hòa đế cho làm một lễ khuyết tang trọng thể tại Thừa Quang Cung, truy tôn thụy hiệu là Cung Hoài Hoàng Hậu rồi an táng ở Tây lăng. Lương Tủng được truy tôn thụy hiệu là Bao Thân Mẫn hầu. Mẹ và em trai được quay về quê hương, được phong hầu, ăn bổng lộc năm nghìn hộ.
Bậc quân tử nói rằng Lương phu nhân dùng lời lẽ bi thương để phục hưng gia đình, làm cảm ngộ Vua, làm vinh dự linh hồn đã khuất của người cha, mẹ được quay về quê hương, tạo phúc cho gia đình, để Vua được hoàn thành lễ của người con đối với mẹ.
Kinh Thi có câu: “Thế chi bất hiền, quyết do dực dực. Tư hoàng đa sĩ, sinh thử vương quốc” (Đời đời chẳng hiển vinh sao? Cơ mưu kính cẩn xiết bao gắng lòng. Hiền sĩ đẹp lại đông nhiều ấy, nước Văn vương đầy dẫy sinh vào) là nói điều này.
CÁC CÂU CHUYỆN KHÁC TRONG QUYỂN 8 – TỤC LIỆT NỮ TRUYỆN
LIỆT NỮ TRUYỆN
